العدالة بوصفها أساس الحق علی السلام دراسة من منظور الوثائق الدولیة وآیات القرآن الکریم

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلفون

1 أستاذ مشارك بقسم القانون الدولي، كلية الحقوق، جامعة قم، ایران.

2 أستاذ مساعد في معهد بحوث الفقه والقانون المعهد العالي للعلوم والثقافة الإسلامية، قم، ایران.

10.22081/jgq.2023.74922

المستخلص

کان السلام والحیاة الهادئة والعیش في مناخ سلمي ودّي وبعید عن الحروب والصراعات، منذ الأزل من أهم وأکبر آمال بني البشر. وللوصول إلی هذا الهدف، قام الإنسان بإجراءات وأعمال کثیرة علی المستوی الدولي، مثل حظر اللجوء إلی العنف، وبلورة طرق ناجعة لحفظ السلام والأمن الدولیین کأوّل وأهمّ هدف تطمح إلیه إتفاقیات الأمم المتحدة. ویندرج السعي لنزع السلاح، وتنمیة العلاقات الإقتصادیة، والتجاریة وغیرها ضمن هذه المحاولات. ولئن تکللت هذه المحاولات بالنجاح بعض الشيء، بید أنّها لم تنجح نجاحاً مطلقاً. ومن أهم الإجراءات والأعمال في هذا السیاق، نذکر معرفة «السلام»، بوصفه «حق بشري» تحت عنوان «حق التمتع بالسلام» وضمن مقولة «حقوق التعاون». یثیر هذا البحث بعض التساؤلات أبرزها یتمثل في السؤال عن معرفة «حق التمتع بالسلام» وبلورة المعنی الصحیح له. وللرد علی هذا السؤال نستطیع القول أنّ العدل هو أساس فهم «السلام» وحق من «حقوق الإنسان» ثم النظر إلی هذه المقولات من منظور الوثائق الدولیة وآیات القرآن الکریم. وقد استخدمت هذه الدراسة المعطیات المکتبیة واعتمدت المنهج الوصفي التحلیلي والمنهج المقارن من منظور الوثائق الدولیة وآیات القرآن الکریم في إطار مقدمة وثلاثة محاور، ودرست هذه الفرضیات والسؤالات في هذا البحث.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [English]

Justice as the Basis of the Right to Peace, An Examination from the Perspective of International Documents and Verses of the Holy Qur'an

المؤلفون [English]

  • Mostafa Faza'eli 1
  • Mahdi Firouzi(corresponding author) 2
1 Associate Professor, Department of International Law, Faculty of Law, Qom University. Qom, Iran.
2 Assistant Professor, Research Center for Jurisprudence and Law, Islamic Science and Culture Academy, Qom, Iran.
المستخلص [English]

Access to peace and tranquility and living in a peaceful environment away from war and conflict has been one of the highest aspirations of humans. In order to achieve this goal, many measures have been taken at the international level, including the prohibition of resorting to force, identifying the preservation of international peace and security as the first goal and one of the most important principles of the United Nations Charter, efforts to disarm, development of economic and trade relations and the like. Although these measures have been relatively successful, they have not led to complete success. One of the important measures in this regard is to recognize "peace" as a "human right" under the title "right to peace" and under the categories of "rights of solidarity". This issue raises questions; perhaps the most important question is, basically, on what basis can the recognition of the "right to peace" be justified? To answer this question, justice can be mentioned as a solid basis for considering "peace" as a "human right", and by referring to it, from the perspective of international documents and the verses of the Holy Qur'an, the right to peace can be proved. The present article has evaluated this hypothesis by using library data and using the analytical descriptive method and in a comparative way from the perspective of international documents and the verses of the Holy Qur'an, in the form of an introduction and three speeches.

الكلمات الرئيسية [English]

  • Justice
  • Human rights
  • Right to peace
  • International documents
  • The Holy Qur'an

المراجع

* القرآن الکریم
* نهج‌ البلاغة
1.    الأنصاري، باقر. (1391). نقدهای مطرح علیه حقوق همبستگی و پاسخ به آنها. دراسات قانونية، (58)، صص ۱۷۷-۲۲۶.
2.    آقابخشی، علی؛ افشاری‌راد، مینو. (1386). فرهنگ علوم سیاسی. طهران: نشر تشابار.
3.    بیج‌زاده، ابراهیم. (1375). سازمان ملل متحد و محاکم کیفری بین‌المللی: تئوری و عمل. مجلة الدراسات القانونية، (18)، صص ۳۹-۱۴۶.
4.    بیجزاده، ابراهیم. (1387). در تکاپوی صلح پایدار. مجلة تخصصی الهیات و حقوق جامعة الرضوي للعلوم الاسلامية، (2۸)، صص۳-۳۶.
5.    بیج‌زاده، ابراهیم. (1394). حقوق سازمان‌های بین‌المللی. طهران: منشورات مجد. 
6.    تاموشات، کریستیان. (1391). حقوق بشر (المترجم: حسین شریفی طرازکوهی). طهران: منشورات میزان.
7.    الجوادي الآملي، عبدالله. (1389). تسنیم؛ تفسیر قرآن کریم. قم: منشورات اسراء.
8.    دويتش، کارل وآخرون. (1375). نظریه‌هاى روابط بین‌الملل (المترجم: وحید بزركى). طهران: مؤسسة منشورات جهاد دانشکاهی.
9.    دهخدا، علی‌اکبر. (1373). لغت‌نامه دهخدا. طهران: مؤسسه جامعة طهران للنشر والتوزیع.
10.    دیمیتریوويج، وجین. (1383). «حقوق بشر و صلح»، حقوق بشر: ابعاد نوین و چالش‌ها (المترجم: محمدعلی شیرخانی). طهران: جامعة طهران. کلیة القانون والعلوم السیاسیة.
11.    زیما، برونو والزملاء. (1394). شرح منشور سازمان ملل متحد (المترجمون: هیبت‌الله نژندی‌منش وآخرون). طهران: منشورات: خرسندی.
12.    سواري، حسن. (1390). ناسازواری عدالت و صلح در دیوان کیفری بین‌المللی در پرتو پرونده عمرالبشیر (سودان). فصلیة راهبرد، 20(58)، صص۲۴۳-۲۶۶.
13.    السید قطب. (14۱۹ق). فی ظلال القرآن. بیروت: دارالشروق.
14.    الصالحی، جواد و حسین آقایی جنت‌مکان. (1398). وضعیت اوگاندا پیش‌روی دیوان کیفری بین‌المللی؛ آزمونی برای پیروزی عدالت به بهای صلح و حفظ حاکمیت دولت. فصلیة مطالعات حقوق عمومی، 49(3)، صص۷۵۷-۷۷۵.
15.    علی‌بابایی، غلام رضا. (1392). فرهنگ دیپلماسی و روابط بین‌الملل. طهران: مکتب الدراسات السیاسیة والدولیة. 
16.    فضائلی، مصطفی. (1379). اصل برابری در نظام ملل متحد. مركز دراسات العلوم الانسانية، 1(۳). صص۶۱-۷۵.
17.    الفضائلی، مصطفی. (1387). دادرسی عادلانه؛ محاکمات کیفری بین‌المللی. طهران: مؤسسة دراسات شهر دانش السیاسیة.
18.    فیروزی، مهدی. (۱۴۰۰). بررسی فقهی حق بر صلح با تأکید بر آیات قرآن کریم. فصلیة  فقه العلمیة. 28(۱۰۸). صص ۶۹-۹۷.
19.    قربان‌نیا، ناصر. (1383). عدالت و حقوق. مجلة قبسات. (32). صص ۵۱-۷۹.
20.    قرشی، سید علی‌اکبر. (1377). قاموس قرآن. طهران: دارالکتب الاسلامیه.
21.    مطهری، مرتضی. (1352). عدل الهی. طهران: مؤسسة الانتشار.
22.    معین، محمد. (1375). فرهنگ فارسی. طهران: منشورات امیرکبیر.
23.    ممتاز، جمشید، رنجبریان، امیرحسین. (1387). حقوق بین‌الملل بشردوستانه، مخاصمات مسلحانه بین‌المللی. طهران: دار ميزان للنشر.
24.    نجندی‌منش، هیبت‌الله و محمدرضا ضیایی بیگدلی. (1389). نقش دادگاه‌های بین‌المللی کیفری در حفظ و استقرار صلح و امنیت بین‌المللی. فصلیة تخصصية في الفقه والمبادي الحقوق الإسلامية، 6(۲۰) ، صص ۱۴۳-۱۷۶.
25.    ابن فارس، احمد. (1414ق). معجم مقاییس اللغة. قم: منشورات مکتب التبلیغات الإسلامیة. 
26.    ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب. بیروت: دارالفکر.
27.    الجوهرى، اسماعیل بن حماد. (1410ق). الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة. بیروت: دارالعلم للملایین.
28.    الخوانسارى، السید احمد. (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
29.    الراغب الاصفهانی، حسین بن محمد. (1416ق). مفردات الفاظ قرآن. بیروت- دمشق: دارالقلم- الدارالشامیه.
30.    الطباطبایی، السید محمدحسین. (1394ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
31.    الطبرسی، الفضل بن الحسن. (۱۴۱۲ق). تفسیر جوامع الجامع. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. 
32.    الطریحی، فخرالدین. (1416ق). مجمع البحرین. طهران: کتاب‌ فروشی مرتضوی.
33.    الفراهیدی، خلیل بن احمد. (1410ق). کتاب العین. قم: منشورات هجرت.
34.    المصطفوی، حسن. (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. طهران: منشورات وزارة الثقافة والإرشاد الإسلامي
35.    المقدس الاردبيلى، احمد بن محمد. (بی‌تا). زبدة البيان فی احكام القرآن. طهران: مكتبة المرتضوية.
36.    المنتظری، حسینعلی. (۱۴۰۹ق). دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیة. قم: نشر تفکر.
37.    الوحید البهبهانى، محمدباقر. (1426ق). حاشیة الوافی. قم: مؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی.
38.    Declaration on the Preparation of Societies for Life in Peace, 15 December 1978.
39.    Declaration on the Right of Peoples to Peace, 12 November 1984.
40.    Declaration on the Right to Peace, 19 December 2016.
41.    Fernández, Christian Guillermet and David Fernández Puyana (2017). The Right to Peace: Past, Present and Future, UNESCO: University of Peace.
42.    Galtung, Johan. (1969). Violence, Peace, and Peace Research. Journal of Peace Research, 6(3), pp. 167-191.
43.    Goldstone, Richard J. (1996). Justice as a tool for peace-making: truth commissions and international criminal tribunals. New York University journal of international law and politics, (28), No. 3.
44.    Human Rights Council, Progress Report on the Right of Peoples to Peace, Prepared by the drafting group of the Advisory Committee on the Right of Peoples to Peace.
45.    Kelsen, Hans. (1957). What is Justice? Justice, Law and Politics in the Mirror of Science, Berkeley: University of California Press.
46.    Promotion of peace as a vital requirement for the full enjoyment of all human rights by all, 18 December 2014.
47.    Report of the Director-General of the UNESCO entitled on "Towards a Culture of Peace", Doc. A/51/395, 23 September 1996.
48.    The ASEAN Human Rights Declaration, 18 November 2012.
49.    The Constitution of the International Labour Organization, 1 April 1919.
50.    The Oslo Draft Declaration on the Human Right to Peace.
51.    UN Commission on Human Rights, Resolution 5/XXXII, 27 February 1976.
52.    UN General Assembly Resolution 33/73, 15 December 1978.
53.    UN General Assembly Resolution 39/11, 12 November 1984.
54.    UN General Assembly Resolution 69/176, 18 December 2014. 
55.    UN General Assembly Resolution 71/189, 19 December 2016.
الحوكمة في القران والسنة
المجلد 1، رقم 1 (1 على التوالي)
يناير 2023
الصفحة 93-122

ملفات

شارك

إرسال الاستشهاد إلى

الإحصائيات