Explaining Imam al-Sajjad's Approach to Confronting an Unjust Ruler Based on the Treatise of Right

Document Type : Original Article

Author

University of Arak, Arak, Iran.

Abstract

In the Treatise of Rights by Imam al-Sajjad (peace be upon him), one of the central and prominent themes is the right of the ruler and their duties within the social system. This valuable document not only outlines the Imam’s perspectives on the rights and responsibilities of rulers but also demonstrates that Imam al-Sajjad adopted a distinct approach in confronting unjust rulers compared to his predecessors, particularly Imam al-Husayn (peace be upon him). While Imam al-Husayn emphasized the principle of uprising and struggle against oppression to reform society, Imam al-Sajjad, instead
of focusing on direct resistance or military uprising, resorted to a concept known as tamāḥuk-a policy of forbearance and gradual reform. This fundamental difference in approach indicates that, given the specific circumstances of his time, Imam al-Sajjad chose a strategic and adaptive approach to preserve Islam and the Shia identity. The primary objective of this article is to analyze the causes and grounds underlying the shift in Imam al-Sajjad's approach to dealing with an unjust ruler, compared to Imam al-Husayn and other preceding Imams. The central question is: What social, political, and cultural factors led Imam al-Sajjad to adopt a policy of forbearance and caution instead of direct uprising? Additionally, what differences in cultural contexts and temporal conditions contributed to the formation of this approach? The research methodology of this study is based on analyzing the text of Imam al-Sajjad’s Risalat al-Huquq (Treatise of Rights), utilizing a hermeneutic approach and Skinner’s intentionalist theory. This method enables a deep interpretation of the social, political, and historical context of Imam al-Sajjad’s era, facilitating an understanding of the hidden meanings and intellectual foundations of the text. The study draws on library resources, historical texts, jurisprudential sources, and hadith literature to provide a multidimensional analysis of the intellectual, social, and political contexts underlying the Imam’s approaches. Based on the research findings, factors such as the decline of Islamic values, social pressures, the challenging circumstances faced by Imam al-Sajjad (peace be upon him) and the Shia community, various uprisings, and the weakening of Shia organizational structures prompted Imam al-Sajjad to adopt a gradual or piecemeal strategy. This approach aimed to ensure the survival of Islam and Shia identity in the face of unjust rulers. Notably, the Shia population had significantly changed compared to the era of Imam al-Husayn (peace be upon him), and conditions for the Shia
had become exceedingly difficult. The primary conclusion is that Imam al-Sajjad’s perspective on dealing with unjust rulers shifted from emphasizing military resistance to a strategy rooted in forbearance, gradual reform, and the progressive strengthening of Islam and the Shia community. This approach, particularly evident in the text of Risalat al-Huquq and within the social context of that era, demonstrates that Imam al-Sajjad, as a symbol of patience, wisdom, and prudence, sought to replace armed uprisings with soft and cultural tools. The final conclusion indicates that Imam al-Sajjad’s shift in approach was not a disregard for the right to resist but rather a deliberate and strategic effort to preserve the survival of the Shia community and the continuity of Islam. This approach serves as a model for understanding and analyzing the comparative strategies of Imams and religious leaders in confronting unjust and authoritarian rulers. The present study provides an opportunity to reflect on soft and gradual policies in the realm of religion and power, particularly in critical and complex circumstances, and can play a significant role in elucidating the approaches found in Imam al-Sajjad’s conduct.

Keywords

References

آقا سید محمد قاری، فاطمه سادات (۱۴۰۲ش). سیره امام سجاد(ع) در برخورد با سلاطین اموی. فی: مجموعه مقالات همایش بین‌المللی امام سجاد(ع)، ج ۱، صص۱۲۵-۱۸۵.
ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله (۱۴۰۴ق). شرح نهج البلاغه. قم: مكتبة آية‌الله العظمى المرعشي النجفي، ج4.
ابن اثیر، عزالدین أبو الحسن علی بن ابی‌الکرم (۱۹۶۵م). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر- دار بیروت، ج4-5.
ابن خلکان، ابوالعباس احمد بن محمد (۱۹۷۱م). وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان. بیروت: دار صادر، ج 1.
ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (۱۴۰۴ق). تحف العقول عن آل الرسول(ع). تحقیق و تعلیق: علی‌اکبر غفاری. قم: مؤسسة النشر الإسلامي التابعة لجماعة المدرسين، ج1.
ابن عساکر دمشقی، علی بن حسن (۱۴۱۵ق). تاریخ مدینة دمشق. بیروت: دار الفكر، ج4.
ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین (۱۹۹۴م). الاغانی. بیروت: دار التراث العربي، ج4.
اربلی، علی بن عیسی (۱۴۳۳ق). کشف الغمة فی معرفة الأئمة(ع). قم: المجمع العالمي لأهل البيت(ع)، ج2.
اسکینر، کوئنتین (۱۳۸۰ش). ماكياولي. طهران: طرح نو.
برزن، مرضیه؛ قائدان، اصغر؛ غلامی، مریم؛ حلاجی مفرد، سعید (۱۴۰۱ش). سیره فقیه‌مدار امام سجاد(ع)، مطالعه موردی: تبیین تقیه در مواجهه با قیام حرّه. تاریخ الإسلام، 23(2)، صص۳۹-۶۰.
پیشوایی، مهدی (۱۳۹۰ش). سیره پیشوایان. قم: مؤسسة الإمام الصادق(ع).
تولی، جیمز (۱۳۸۳ش). روش‌شناسی اسکینر در تحلیل اندیشه سیاسی. علوم سیاسی، 7(28)، صص۵۷-۸۴.
حسنی‌نسب، مرتضی (۱۳۹۸ش). همکاری با سلاطین در اندیشه علمای امامیه مکتب بغداد: مطالعه موردی مکتب بغداد». دولت‌پژوهی، 5(19)، صص۵۵-۷۹.
حسینی جلالی، سید محمدرضا (۱۴۱۴ق). جهاد الامام السجاد(ع). قم: مؤسسة دار الحديث.
حیدرآوا، النوره (۱۴۰۰ش). شرایط فرهنگی و سیاسی در دوران امام سجاد(ع) و برخورد امام با این دوران. تاريخ الإسلام، 3(2)، صص۹-۲۷.
حیدری، علی محمد (۱۳۸۵ش). رساله حقوق امام سجاد(ع). قم: دار نراقي للنشر.
خامنه‌ای، سید علی (۱۳۹۰ش). انسان ۲۵۰ ساله. طهران: مرکز صهبا.
درخشه، جلال؛ شجاعی، جبار (۱۳۹۳ش). نسبت اخلاق و سیاست در سیره سیاسی امام سجاد(ع). سیاست، 9(29)، صص۳-۲۲.
درخشه، جلال؛ شجاعی، جبار (۱۳۹۴ش). اصول سیاست خارجی در سیره سیاسی امام سجاد(ع). سیاست، 13(33)، صص۴۳-۶۲.
سیوطی، جلال‌الدین (۱۹۹۷م). تاریخ الخلفاء. بیروت: نشر الحوراء.
شریفی، عنایت؛ فارسی‌مدان، علی؛ بوالحسنی، رحمان (۱۴۰۲ش). سبک و سیره امام سجاد(ع) در تربیت اخلاقی. بحوث الإمامية، 9(18)، صص۱-۱۵.
شهیدی، سید جعفر (۱۳۸۳ش). تاریخ تحلیلی اسلام. طهران: مركز النشر الجامعي.
صدوق، محمد بن علی (۱۳۶۲ش). الخصال. تحقیق: علی‌اکبر غفاری. قم: جامعه مدرسین، ج2.
صدوق، محمد بن علی (۱۴۱۳ق). من لایحضره الفقیه. تحقیق: علی‌اکبر غفاری. قم: جامعه مدرسین، ج2.
طبری، محمدبن جریر (بی‌تا). تاریخ الرسل و الملوک. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. بیروت: دار سویدان، ج4-5.
طوسی، محمدبن الحسن (۱۴۰۹ق). اختیار معرفة الرجال. مشهد: نشر جامعة مشهد.
عاملی، جعفر مرتضی (۱۳۸۵ش). الصحیح من سیرة النبی الأعظم. قم: دار الحديث، ج1.
عاملی، جعفر مرتضی (۱۴۰۹ق). دراسات و بحوث فی تاریخ الاسلام. قم: مؤسسه نشر الاسلامی التابعة لجامعة المدرسین بقم المشرفة، ج1.
عطاردی، عزیزالله (۱۳۷۹ش). مسند الإمام السجاد أبی محمد علی بن الحسین(ع). تهران: نشر عطارد، ج2.
فرات کوفی، فرات بن ابراهیم (۱۴۱۰ق). تفسیر فرات الکوفی. طهران: مؤسسة الطبع والنشر في وزارة الإرشاد الإسلامي.
قمی، شیخ عباس (۱۴۲۷ق). مفاتیح الجنان. قم: نشر اسوه.
لیثی، سمیرة مختار (۱۴۲۸ق). جهاد الشیعه فی العصر العباسی الاول. قم: مؤسسة دار الكتاب الإسلامي.
مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۱ق). بحارالانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع). تهران: مؤسسه دار الکتب الاسلامی، ج46.
محمدی اشتهاردی، محمد (۱۳۷۸ش). سیره‌ چهارده معصوم. تهران: نشر مطهر.
محمدی ری‌شهری، محمد (۱۳۹۲ش). الصحیح من مقتل سید الشهداء و اصحابه(ع). قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحديث.
مرتضوی، سید خدایار (۱۳۸۵ش). بررسی آثار اسکینر و کاوشی در نقد وی بر متدلوژی قرائت زمینه‌ای. قبسات، 11(42)، صص۱۵۵-۱۷۰.
مرتضوی، سید خدایار (1386ش). تبیین روش‌شناسی اندیشه سیاسی از منظر کوئنتین اسکینر. پژوهشنامه علوم سیاسی، 3(1)، صص159-191.
یعقوبی، احمد بن اسحاق (1993م). تاريخ اليعقوبي. بیروت: دار صادر، ج3.

Files

Share

How to cite

Statistics